Eelke Horselenberg
Beter en makkelijker
In zijn bijdrage aan de bijeenkomst lichtte Eelke Horselenberg toe wat er bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet concreet komt kijken en welke rol gemeenteraden daarbij spelen. De nieuwe wet is bedoeld om de situatie beter en makkelijker te maken. Nu komt het regelmatig voor dat projecten spaak lopen, omdat zaken niet goed op elkaar zijn afgestemd en de ene dienst niet weet wat de andere dienst beoordeeld heeft.
De Omgevingswet maakt daar aan einde aan. Als zij eenmaal in werking is getreden nemen de inzichtelijkheid, voorspelbaarheid en het gebruiksgemak van ruimtelijke procedures toe. Ook zal er meer samenhang zijn tussen het beleid, de besluitvorming en de regelgeving . De besluitvorming verloopt beter en sneller en er ontstaat ruimte voor een eigen bestuurlijke afweging op lokaal niveau.
Horselenberg: “Hierin zit ruimte voor gemeenten om voor bepaalde projecten een andere afweging te maken. Je hebt als gemeente de vrijheid om van een algemene regel: af te wijken. Daardoor kun je ervoor kiezen meer vergunningsvrij te maken dan nu het geval is. Het betekent feitelijk een verschuiving van vergunningverlening naar beleid, toezicht en handhaving.”
Meer dan wetswijziging
Het onderstreept alleen maar dat het hier om meer dan alleen dan een wetswijziging gaat. “De omgevingswet vereist samenwerking binnen en tussen gemeentelijke organisaties, maar ook met andere partijen in de keten, zoals de omgevingsdiensten, de waterschappen, de provincies en het rijk.”
Daarnaast vereist het een andere mindset van de gemeenteraad. “Zij moeten niet alleen nadenken over wat vergunningvrij wordt gelaten, maar ook over de eigen rol. Hoe leidend worden we, is een vraag die iedere gemeenteraad zich moet stellen.”
Volgens Horselenenberg bevat het in april verschenen Advies 15,9 uur van de Raad voor het openbaar bestuur (Rob) wat dat betreft behartenswaardige aanbevelingen. “In plaats van tot op de komma mee- en nakijken zou de gemeenteraad veel meer in gesprek moeten gaan met de samenleving, en die signalen teruggeven aan het college. Meer werken vanuit vertrouwen.”
Waarmee niet is gezegd dat de rol van de raad daarmee beperkt wordt. Integendeel. “De gemeenteraad gaat over cruciale keuzes omtrent de fysieke omgeving. Raadsleden kunnen wat dat aangaat echt het verschil maken en ook meer invloed uitoefenen. Zij bepalen wat de gemeente belangrijk vindt: wordt het ruimtelijk beleid globaal of gedetailleerd, flexibel of star? Voor welke zaken vind je dat er wel vergunningen noodzakelijk zijn, en wat laat je aan het college over? Dat zijn vragen waar de gemeenteraad echt over moet nadenken.”
