De aanwezigheid van beschermde diersoorten op een locatie waar gebouwd, verbouwd of verduurzaamd moet worden, kan voor gemeenten een behoorlijke impact hebben op de voortgang van een project. Het soortenmanagementplan (SMP) biedt de mogelijkheid die impact te beperken. Daardoor kunnen procedures sneller worden doorlopen en wordt op kosten bespaard. De provincie Utrecht informeert gemeenten actief over de mogelijkheden.
Veel gemeenten staan voor grootschalige renovatie-, verduurzamings-, sloop- en bouwprojecten. Daarmee geven zij bijvoorbeeld invulling te geven aan de klimaatdoelstellingen of proberen ze de druk op de woningmarkt wat te verlichten.
Bij dergelijke projecten heeft een gemeente vaak te maken met de aanwezigheid van beschermde soorten zoals vleermuizen, gierzwaluwen, huismussen, maar ook rugstreeppadden en zandhagedissen. De Wet natuurbescherming verbiedt het doden van deze soorten, maar ook het wegnemen van hun verblijfplaatsen. Om dit uit te sluiten moet ecologisch onderzoek gedaan- en vervolgens maatregelen genomen worden.
Daarmee kan de aanwezigheid van beschermde soorten een behoorlijke impact hebben op een project, met hoge onderzoekskosten en lange procedure- en doorlooptijden. Uiteindelijk kan dit resulteren in een uitgestelde planning, hoge kosten en nog meer onderzoek. En is het nog maar de vraag of dit alles leidt tot een adequate bescherming van de biodiversiteit op de locatie van het te ontwikkelen project.
Dat laatste geldt ook voor de gemeentelijke Transitievisie Warmte, die dit jaar verplicht opgesteld moet worden. Welswaar krijgt daarmee de verduurzamingsambitie handen en voeten, maar de plannen voorzien vaak niet in de (verplichte) bijbehorende bescherming van kwetsbare soorten.
Gebiedsgerichte aanpak
Omdat deze wetgeving voor iedereen geldt (dus naast gemeente, woningcorporaties en ontwikkelaars óók voor individuele inwoners) ontstaat een veelheid aan onderzoeken en aanvragen. Om dit te bundelen en eenvoudiger te maken is het soortenmanagementplan (SMP) bedacht. Een SMP bestaat uit een groot natuuronderzoek, een plan van aanpak hoe om te gaan met beschermde soorten en natuurinclusieve ontwikkelingen.
Het SMP staat voor een gebiedsgerichte aanpak met een 10-jarige ontheffing, waardoor procedures sneller doorlopen kunnen worden en op kosten wordt bespaard. Daardoor kan sneller gebouwd en gerenoveerd worden dan nu, voor een fractie van de kosten. Dit zijn de voordelen van een SMP:
- Provinciale subsidie die afhankelijke van de specifieke situatie kan oplopen tot ruim €100.000;
- Na verlening gebiedsgerichte ontheffing een verkorte proceduretijd en minder legeskosten ten opzichte van afzonderlijke projecten;
- 10 jaar zekerheid bij ecologische en juridische procedures, geen vertragingen met als resultaat sneller bouwen en renoveren;
- Vermindering van de benodigde onderzoeksinspanning en lagere kosten;
- Meer project flexibiliteit en duidelijkheid voor de gemeente en gebruikers;
- Ontwikkelkansen voor soorten, door effectieve mitigatie en compensatie en biodiversiteitsverhoging;
- Gezonde groene leefomgeving voor natuur en mens;
- Compatible met de Omgevingsvisie provincie Utrecht 2021 en de toekomstige Omgevingswet.
Breder onder de aandacht
In Utrecht heeft een aantal gemeenten inmiddels al een SMP (Zeist, Wijk, Amersfoort en Utrecht voor de gemeentelijke gebouwen), Leusden is de pilot gemeente voor het pre-SMP en een aantal gemeenten heeft een aanbesteding lopen voor een SMP (zoals Houten en Bunnik).
Toch wil de provincie Utrecht het SMP breder onder de aandacht van de Utrechtse gemeenten brengen. Zo is er een SMP-introductiefilmpje voor gemeenten opgesteld. Ook kan contact worden opgenomen met de provincie via het e-mailadres wnb@provincie-utrecht.nl. Zij biedt de mogelijkheid om samen met u het stappenplan naar een succesvol SMP door te nemen, inclusief vervolgmogelijkheden en de verschillende opties voor subsidie.
In de tussentijd kunt u hier ook wat extra informatie vinden:
