‘Maatschappelijke impact van de coronapandemie in de provincie Utrecht’, luidt de titel van de nieuwe jaarlijkse special van de Staat van Utrecht special die op 14 oktober is gepubliceerd. Daaruit blijkt dat ook de provincie Utrecht bepaald niet ongeschonden uit de strijd is gekomen. Om de effecten van de coronacrisis te kunnen opvangen is dan ook een integrale herstelaanpak nodig. Dat betekent werk aan de winkel. Zowel voor verschillende disciplines en vakgebieden als voor vertegenwoordigers van verschillende lagen van de samenleving. Van overheid en wetenschap tot maatschappelijke partners en (ervaringsdeskundige) burgers.
Zo kwamen van begin 2020 tot eind augustus 2021 in deze provincie ruim 1.300 mensen te overlijden door het virus en werden 150.000 positieve testuitslagen afgegeven. Eind augustus 2021 was in de provincie Utrecht 62% van de inwoners volledig gevaccineerd. Er zijn tussen maart 2020 en juni 2021 in Nederland 320.000 operaties minder uitgevoerd dan normaal.
Het zijn kille cijfers bij een crisis die op alle niveaus en in alle lagen van de bevolking zijn sporen heeft achtergelaten. “Van alle levensgebieden, is de impact die COVID-19 op de (lichamelijke en geestelijke) gezondheid van inwoners heeft het meest ingrijpend te noemen”, zo staat in de special.
Geen ramp na de ramp
Nu we weer durven kijken naar het einde van de crisisperiode moet er nu concreet aan herstel gewerkt worden. Maar de vraag is: door wie? En wat zijn de aandachtspunten? Om met het goede nieuws te beginnen: op basis van kennis hoe een samenleving een zware crisis verwerkt, kan gesteld worden dat de gunstige economische vooruitzichten van medio 2021 waarschijnlijk zullen verhinderen dat er zich een zware ‘ramp na de ramp’ gaat voltrekken.
Desondanks vraagt de complexiteit van de huidige crisis, die raakt aan zoveel levenssferen tegelijkertijd, volgens deskundigen om een integrale herstelaanpak. “Dat betekent dat er zowel voor verschillende disciplines en vakgebieden werk aan de winkel is, als voor vertegenwoordigers van verschillende lagen van de samenleving. Van overheid en wetenschap tot maatschappelijke partners en (ervaringsdeskundige) burgers.”
Aandachtspunten
In de special is een aantal aandachtspunten voor herstel geformuleerd. Zo zijn de gezondheidsproblemen voorlopig nog niet van de baan. “De komende periode zal rekening gehouden moeten worden met het feit dat er voor velen sprake zal zijn van fysieke en/of mentale ziektelast als gevolg van COVID-19 en de bijbehorende crisismaatregelen.”
De relatief gunstige economische uitgangspositie geeft reden tot optimisme. “Het feit dat er landelijk, maar ook regionaal gunstige berichten zijn over de verwachte economische groei in de komende twee jaar, geeft aanleiding om voorzichtig optimistisch te zijn over het kunnen plegen van herstelactiviteiten.”
De special signaleert verder een relatief positieve houding ten aanzien van de versnelling van de duurzaamheidsopgaven. “De inwoners van de provincie Utrecht lijken over relatief veel positieve energie te beschikken waar het gaat om sociaal inclusief ondernemen, duurzaamheid en ‘eerlijke’ economie.”
Thuiswerken is overigens niet voor iedereen even gunstig. “Mannen blijken bijvoorbeeld gemiddeld beter te gedijen bij thuiswerken dan vrouwen, mede doordat ze relatief vaker een eigen werkplek in huis hebben en zich minder belast voelen door de aanwezigheid van jonge kinderen in huis.”
Kantoor blijft lokken
Al te positief over thuiswerken moeten we niet worden, zo blijkt. “Het kantoor lokt straks misschien toch meer dan gedacht. Ook al blijkt uit diverse onderzoeken dat veel kantoorwerkers in de toekomst vaker thuis te willen werken, is het belangrijk om de waarschuwing van het Sociaal en Cultureel Planbureau in ogenschouw te nemen, waarin gesteld wordt dat voorspellingen hieromtrent uiteindelijk niet heel realistisch kunnen blijken te zijn. Voor veel werknemers kan het gevoel steeds sterker gaan spelen dat zij het liefst wel op de werkplek zelf aanwezig willen zijn.”
Tot slot is er herstel nodig bij (leefstijl) interventies. “Er zal opnieuw geïnvesteerd moeten worden om door de coronacrisis ‘afgebroken’ interventies vanuit het sociale domein weer op gang te brengen.” Speciale aandacht moet daarbij worden besteed aan ouderzorg. “De ouderen in onze samenleving hebben in de eerste periode van de coronacrisis zichtbaar erg veel leed ondervonden.”
- Klik hier voor de samenvatting van de special van de Staat van Utrecht over de coronacrisis.
- Klik hier om naar de website van de Staat van Utrecht te gaan.
