Compromis versus debat
Uit de reacties van de deelnemers bleek dat met name de combinatie van al die problemen maakt dat er steeds meer naar andere manieren van formeren wordt gekeken. Een van de deelnemers: “Wij willen een college dat staat voor de inwoners en in de raad tot besluitvorming komt met wisselende meerderheden. Wij willen af van de polarisatie: oppositie en coalitie.”
Daar zit een keerzijde aan, aldus een andere deelnemer. “Wij zoeken als raad continu het compromis in plaats van het debat. Daardoor verandert het politieke landschap. Dat is voor ons nog wel een vraag: hoe behoud je de politieke diversiteit en identiteit zonder in te leveren op de kwaliteit van de dialoog?”
Volgens Hugo Prakke, fractievoorzitter van D66 in Utrechtse Heuvelrug heeft het consent-model in zijn gemeente in ieder geval gewerkt. “We hebben in twee maanden tijd samen met onze inwoners het collegeprogramma geformuleerd, dat nu ook op raadsbrede steun kan rekenen. Door burgers aan de voorkant bij de beleidsvorming te betrekken voorkom je weerstand aan de achterkant.”
Welke invulling het anders formeren ook krijgt, volgens Rob van der Eyden is het met name van belang om er ruim voor de verkiezingen werk van te maken. “Initieer een lokale inspiratiebijeenkomst of ontwerpsessie over het formatieproces. Breng een motie in over het uitwerken van mogelijke scenario’s voor het formatieproces, of schrijf er iets over in het eigen verkiezingsprogramma. Het hoeft niet meteen heel ingrijpend te zijn. Anders formeren kan ook in kleine stapjes. Maar spreek er wel over. Met elkaar, en zeker ook met uw inwoners.”