Gevoelige snaar
In het aansluitende debat met de deelnemers bleek Bijl een gevoelige snaar te hebben geraakt. “Raadsleden laten teveel over zich heen lopen”, zo klonk het. En: “raadsleden stellen zich te volgzaam op.”
Op zijn beurt wees burgemeester Wouter de Jong van Houten op de invloed van coalities. “Coalitievorming grijpt enorm in op de werking van de lokale democratie. Een coalitieakkoord legt het beleid op hoofdlijnen vast en beperkt het democratisch proces. Daar moeten we ook iets mee. Kom tot minder vastgezette coalitieakkoorden en geef meer ruimte aan meningsvorming.”
Marco Hollemans, raadslid te Woerden bracht in dat raadsleden met een enorme achterstand kampen. “Wij zijn met 31 raadsleden en hebben te maken met een organisatie van 300 ambtenaren. We kregen eerder te maken met soms wel 150 pagina’s tellende beleidsstukken. Dat maakte het wel lastig. Daarom doen we het in Woerden nu anders: kortere beleidsstukken en agendabepalend werken. Maar dat is enorm wennen.”
Franca Kerstens, raadslid in Utrechtse Heuvelrug zei een groot aantal gesignaleerde problemen niet te herkennen. “Wij hebben een raadsbreed gedragen collegeprogramma afgesproken. En daarnaast werken wij heel veel samen met zowel het college als de ambtenaren. Niet in de laatste om al van tevoren in gesprek te kunnen gaan met de mensen die het betreft. Wij werken dus al op een andere manier.
Dichtgetimmerde coalitieakkoorden
Joris Kneppers, raadslid Ronde Venen: “Wij zijn nog op zoek naar manieren om deze problemen op te lossen. Het voorkomen van dichtgetimmerde coalitieakkoorden is een deel van de oplossing. Laat het nu eens open.”
Wethouder Alberta Schuurs van Ronde Venen toonde begrip daarvoor. “Maar ik zie ook heel veel momenten dat dat gesprek wel gevoerd kan worden. En bedenk wel: je kunt niet te laat beginnen met spreken. Dan is het papieren proces te ver gevorderd.”
Toch bleek er veel steun voor de stelling van Bijl dat raadsleden het eerste jaar van hun periode geen stukken moeten lezen. Zoals Erika Spil, wethouder van Bunnik: “Daar ben ik het mee eens. Veel rijkstaken worden overgeheveld naar de gemeenten: dat maakt het ook voor raadsleden veel complexer. Je kunt beter in kennisontwikkeling investeren gedurende dat eerste jaar.”
Pieter Verhoeve, burgemeester van Oudewater: “We houden raadsleden teveel binnen met teveel en te moeilijke stukken. Maar ze helemaal loslaten vind ik ook weer te ver gaan. Investeren in feitenkennis is ook belangrijk.”
Raadslid Leonie Minnee van Ronde Venen wees op de relatie met de verkiezingsprogramma’s. “Daarin staan vaak heel veel details. En hoe meer details, des te lastiger is het om politiek te bedrijven.”
Daar bleek John Bijl het van harte mee eens. “Verkiezingsprogramma’s zijn te veel bestuursprogramma’s geworden. Beperk je tot de hoofdlijnen, die laten veel beter zien waar je als partij voor staat.”
