Vertrouwen
Simone van der Marck, gemeentesecretaris van Woudenberg, gaf een toelichting op de ervaringen van de gemeentelijke organisatie tijdens een training in bestuurlijk omdenken. “Het gaat voor een belangrijk deel om vertrouwen”, zo merkte zij onder andere op. “Je moet het immers met elkaar doen. Dan moet je er ook op kunnen vertrouwen dat iedereen binnen de gemeente het ook daadwerkelijke samen wíl doen.” Duidelijk is in ieder geval dat het beleid niet meer louter op het gemeentehuis wordt bepaald. “De samenleving bepaalt, en dus is het voor iedere gemeente van belang om in dialoog te gaan met haar inwoners.”
Jan Dirk Pruim is griffier van Almere, een gemeente die voorop loopt in politiek-bestuurlijke vernieuwing. “In Almere zijn we de politieke markt, waar inwoners en bestuurders direct met elkaar in contact kunnen treden, alweer voorbij. Zo hebben we recent een Motiemarkt gehouden. Dat bleek veel succesvoller dan vooraf bedacht. Inwoners konden inspreken op een onderwerp en kregen vervolgens een marktkraam toegewezen, van waaruit zij raadsleden konden proberen te overtuigen om een motie in te dienen. Dat resulteerde niet in de verwachte 20 tot 30 maar in liefst 130 voorstellen. Maar dat is leuk: het dwingt ons te improviseren”, aldus Pruim, die zijn gehoor verder voorhield dat de gemeenteraad zich in de toekomst zal moeten ontwikkelen van besluitmachine voor het college tot beslisplatform namens iedereen in de gemeente.
Mooie discussies
De verschillende bijdragen maakten het Najaarscongres voor de deelnemers tot een inspirerende ervaring, zo reageerde Jantine Kriens, voorzitter van de directieraad van de landelijke VNG, desgevraagd. “Ik zag mooie discussies ontstaan, bijvoorbeeld over de vraag of de gemeentelijke politiek alleen van het proces is, of er ook nog wat van mag vinden.”
Een raadslid uit Amersfoort wees onder andere op de neiging van veel gemeenten om vanuit een juridisch kader te kijken naar de problemen van inwoners. “Maar je kunt natuurlijk ook bekijken of en op welke wijze de regels erop aangepast moeten worden. Dat onderstreept voor mij de noodzaak dat ambtenaren moeten worden meegenomen in het proces om een cultuurverandering te kunnen bewerkstelligen.” In het algemeen vonden deelnemers het prettig om te ervaren dat de wereld flink in beweging is. “We zijn zoekende, zoveel is duidelijk. Maar gemeenten durven in die zoektocht wel op hun bek te vallen. En zo hoort het ook. Blijf vernieuwen, blijf omdenken.”
Daar was voorzitter Janssen van de VNG afdeling Utrecht het van harte mee eens. Hij besloot de bijeenkomst, na een bijzonder gitaaroptreden van twee Syrische vluchtelingen uit een asielzoekerscentrum in Almere. Janssen: “Anders denken, anders doen: ieder mens telt en er is geen dag waarop je niet kunt leren. Laten we dus vooral blijven leren, en blijven kijken naar elkaar. Hoe moeilijk dat soms ook is.”